Briefwechsel Johann Philipp von Wurzelbau


Kurzinformation zum Brief Zum Original
Autor Sturm, Johann Christoph (1635-1703)
Empfänger Wurzelbau, Johann Philipp (1651-1725)
Ort Altdorf
Datum 26. Juli 1683
Quelle Wurzelbaur, Johann Philipp: Uranies Noricae Basis. Nürnberg 1697, S. 4f. (Auszug)
Transkription Johann Philipp Wurzelbau, Nürnberg

Cardo rei, de qua meam qualemcumque placuit exquirere sententiam in eo maximè vertitur: an veterum observationes circa poli in Urbe Norica elevationem, à recentissimus Tuis, organo gemino, consensione ferè perpetuâ & indutriâ singulari habitis, haut parù dissidentes in dubium sint vocandae, an verò elevationem poli successu temporis immutari credendum videatur? Ego verò ad posterius hoc admittendum, adigi me priùs haut paterer, quàm in locis terrarum quamplurimis aequabilis elevationis di-

[S. 5]
versitas è veterum recentiorumque observationum, vel recentiorum plurium aliquo saltem annorum intervallo distantium, collatione indubiè eliceretur, ita quidem, ut posteriores omens minorem prioribus aut omnes majorem,ubique exhiberent. Hic autem universalis observatae diversitatis consensus cum hactenùs non obtineat, in uno alterove tantum loco notatus dissensus, siquidem observationes posteriores omni curâ & cautelâ adhibita â & instrumentis accuratè elaboratis institutae fuerint, omninò credere nos cogit, à majoribus nostris adnotatas elevationes aut certè minùs accuratis deberi. Quod quidem tanto magis est in hoc praesenti casu credibile, quanto major circa hanc ipsam Urbis Noricae Elevationem veterum ipsorummet est dissensio. Sanè Ferrarius in Epit. Geograph. ei assignat 49o. 20'.[1] Ephemer. Heckeri[2] ex Tabb. Crugeri,[3] Joh. Rau in Cosmographia[4] & Tabb. Prutenicae[5] 49o. 24'. Gaspar. Schottus in cursu Mathem. 49o. 30'.[6] Tabb. Rudolphinae[7] & Ricciolus in Geogr. reformata[8] itemque Origani Ephemerides 49o. 26'.[9] & primae quidem illae apertè confitentur, insertas Catalogo elevationes non omnes è certis observationibus, sed complures ex itinerariis tantùm aut mappis Geographicis excerptas fuisse. Quamobrem istâ Tuâ curâ si pergas & nocturnis maximè circa stellas insigniores polo vicinas, observationibus (quae tabb. calculum, ipsum adhuc dubium, non supponunt) diurnas istas Tuas confirmare satagas, & si rem eandem pluries ac modis diversis confirmatam, confirmatam deprehenderis, authoritate verterum à vero, Tuis oculis spectato, dimoveri Te ne patiare &c.



Zusammenfassung:
Sturm diskutiert die Polhöhenbestimmungen Nürnbergs.


Fussnoten

  1. Ferrari, Filippo (1551-1626): Epitome Geographicum. Ticinium: Viani 1605, hier S. 134.
  2. Hecker, Johann (1625-1675): Motuum Coelestium Ephemerides ab Anno Ae. V. MDCLXVI ad MDCLXXX. Danzig: Reiniger 1662, hier Bl. c1v.
  3. Crüger, Peter (1580-1639): Praxis Trigonometriae logarithmicae. Danzig: Hünefeldt 1634.
  4. Rau, Johannes (Rauw, ?-1600): Cosmographia: Das ist: Ein schöne Richtige und volkomliche Beschreibung deß Göttlichen Geschöpffs, Himmels und der Erden, beydes der Himmlischen und Irdischen Kugel. Frankfurt a.M.: Bassaeum 1597, hier S. 359.
  5. Reinhold, Erasmus (1511-1553): Prutenicae Tabulae coelestium motuum. Tübingen: Morhard 1551, hier Bl. Tt3r.
  6. Schott, Kaspar (1608-1666): Cursus mathematicus. Bamberg: Schönwetter 1677, hier S. 377.
  7. Kepler, Johannes (1571-1630): Tabulae Rudolphinae. Ulm: Saurius 1627, hier Bl. 35.
  8. Riccioli, Giovanni Battista (1598-1671): Geographia et hydrographia reformata. Bologna: Benatius 1661, hier S. 418.
  9. Origanus, David (1558-1629): Ephemerides Novae Annorum XXXVI, Incipientes Ab Anno 1595. Frankfurt a.d. Oder 1599, hier S. 40.
    Origanus gibt hier allerdings für die Breite von Nürnberg 49o 22' an, nicht 49o 26'. Möglicherweise findet sich der von Sturm genannte Wert in späteren Ephemeriden von Origanus.