Briefwechsel Johann Gabriel Doppelmayr


Kurzinformation zum Brief  
Autor Grammatici, Nicasius (1684-1736)
Empfänger Doppelmayr, Johann Gabriel (1677-1750)
Ort Ingolstadt
Datum 5. September 1724
Signatur UB Uppsala: A 533 d, Bl. 123v-124r
Transkription Hans Gaab, Fürth

Ex lit. Nicas. ad Dopp. d. 5 Sept. 1724. Ingolst.[1]

Jovis Satellitum Eclipses A. 1724 Ingolstadii observata.

      H. ' ''  
Maji. d. 2. 14. 54. 30. Satell. 3. lumine imminui usus Tels. 18 p.
      14. 56. 40. tertius in ♃ umbram immergitur.
  d. 22. 13. 55. 40. pallidius lucere incipit satelles 2dn.
      13. 56. 40. sec. amplius discernitur Telesc. 12 p. in ♃ umbr. immo.
Junii d. 30. 15. 29. 18. Satell. 1n umbra ♃ fuscari incipit.
      15. 31. 30. Ejusdem totalis immersio Telesc. 23 p. visa
Julii d. 9. 11. 49.   circiter Telsc. 23 p. notatus defectus luminis in Satel. 1.n.
      11. 51. 44. idem ex oculis pene evanescit umbra ♃ conditus
  d. 23. 15. 36. 40. Satellis intimus duabus sua diametri tertius à limbo proprius distans in ♃ umbram incurrit (Telesc. 23 ped).
  d. 25. 10. 3. 0 1.msatellis limbum ♃ occid. radere videb. Tel. 23 p
      10. 5. 28. videri desiit, et disco et umbra ♃ absorptus.
Aug. d. 4. 12. 22. 0 Satellis 4m jam plene emerserat ex ♃ umbra, quie uno circ. minuto primo ante necdum distingebatur Telesc. 12 ped. clare apparentibus reliquiis tribus.
  d. 17. 12. 37. 13. 1n Emersii intimi ex umbra ♃ Telesc. 23 p.
      12. 38. 33. Emersio pleno.
  d. 25. 10. 17. 38. Tubo 23 p. detegitus Sat. 1n ex umbra ♃ ermergens
      10. 18. 4. apparet etiam Telesc. 14½ ped.
      10. 20. 40. Ejusdem emersio totalis.
  d. 26. 9. 2. 54. 1n Emersio satell. intimi ex umbra ♃.
      9. 4. 55. Emersio plena. Telesc. 23 ped.

  d. 30. 7. 37. 10. Emmersio * ω ♑ in partem luna obscuram variis telescopiis observata.
      8. 58. 40. Emersio * e limbo ☽ illuminato è regione Langreni 23 ped. Tubo visa.
      9. 29. 26. Immersio * A ♐ in discum ☽ obscuram 8 ped. Telesc.
      10. 49. 0. Telesc. 12 p. 1.n visa * eadem è regione Petrarcii consistens ac a limbo ☽ae 1&apso; circiter distans. Hinc Emersio 2½ citius configuari poterit.

Stella prioris transitus per ☽am fuit in linea ducta ex limbo austrino Hevelii per centra Moletii et Langrenii, adeoque * à ☽ae centro distantia versus austrum in ☌ proxima fuerit 3.' 10.''

Stella posterioris iter per ☽am affinatum est in linea ex eodem Hevelii limbo per centrum Petavii educta, quare centrorum * et ☽ distantia minima 5.' 10.'' stella australiore aestimata est. ☽ae diamter apparens hor. 8 et 9½. micrometro dimensa aequabat 31.' 34.''


Eclipsis ☉ 22 Maji 1724. Albani in Latio[2] observata, ubi Polus elevatur 41.o 43.' 43.'' à Reverendissime Praesule Francisco Blanchino.[3]

H. ' ''  
6. 43. 22. Limbus ☽ attingit discum ☉ circa 36 gradum normatum à Nadir versus occasum.
6. 46. 32. Latet semidigitus diametris ☉is.
6. 51. 19. latent digiti duo
6. 53. 38. duo et semis.
6. 54. 52. digiti 3.
7. 3. 7. Digiti 4 et semis
7. 8. 22. Dig. 6.
7. 17. 22. pars disci solis lucida 4 dig. 15' in minu-

[Bl. 124r]

      ta per refractionem, sed ea delita, ratione acuta ♃. d. 35.' latent modò dig. 7. 25.
H. ' ''  
7. 20. 0. Dig. 8.5' habita ratione refractionis elscus[?]ati apparent
7. 22. 0. Dig. 8. 40.
7. 25. 0. Centrum ☉ in horizonte physico, sed in elevatio allium Albanorum radius refractus angel arcum semidiarum minutis fere '6; quae occasus ☉ è plano visus fuisset 7.h 19.' adeoque verus, dempta scilicet refractione horizontali 2' foret 7.h 17.' deberet esse in elevatione Poli 41.o 43.' 43.'' 7.h 18.' 30.'' quae correctio Horologii 1.' 30.'' phasibus, notantis subtrahenda, sed ea captis à D. Blanchni altitudinibus limbi superiori ☉ ea duntaxat ac adit 11.'' 36.'' 56.'' adeoque media 35'' detrahenda.

Fußnoten

  1. Der Originalbrief von Grammatici ist nicht überliefert. Erhalten ist nur dieser Auszug, den Celsius 1733 bei seinem Aufenthalt in Nürnberg aus den Papieren von Doppelmayr abschrieb.
  2. Gemeint ist die heutige Stadt Albano Laziale südöstlich von Rom.
  3. Francesco Blanchino = Francesco Biancini (1662-1729), italienischer Astronom.