Briefwechsel Johann Gabriel Doppelmayr


Kurzinformation zum Brief  
Autor Doppelmayr, Johann Gabriel (1677-1750)
Empfänger Goldbach, Christian (1690-1764)
Ort Nürnberg
Datum 10. Juni 1745
Signatur Russisches Staatliches Archiv der alten Akten, Moskau: Bestand 181. Verz. 16. Aktenstück Nr. 1413. Teil 4, Bl. 116r-v
Transkription Hans Gaab, Fürth

Vir Perillustris, Fautor honoratissima!

E litteris Amici nostri integerrimi, Dom. Kraftii[1] non sine gaudio percepi Tractatum meum de Electricitate salvum ad vos Petropolin circa finem praeteriti anni delatum esse, forsan et haec Experimenta prout in Anglica et nunc in Germania, in Russia apud Eruditas vigebant, nuper hunc meum Tractatum Guani in India Missionario Mogorensi Josepho Tiefentalero,[2] S.J. qui ad me ex tanto intervallo dedit litteras (in quibus Observationes astronomicas a me petiit,) misi, ut Regula suo, Ethnico adhuc, haec Natura mirando exhibeat, et ex his Numen sapientissimum cognoscat ille. Inter collectanea et quae Typis exscripta magnum numerum Expp. electricarum, qui 300 superet, reperio, si quae nova hujus generi in Academia sistantur, hac quaeso, Vir perillustris, ut et haec mihi nota fiant, ex Anglica nova queque indis expecto, magna inici gratiam in Societate Regia Londinensi queo in Systema hoc Argumentas redegerire, quod antea nondum exhibitum est, jam ad alteriora in physicis aditus patebit, ex quo haec scientia majora incrementa capiet. Quod reliquum est mira tradunt nova litteraria ex Anglia Medicum quondam Londinensem cui nomen est Knight[3] invenisse, qua ratione virtus magnetica mirum in nondum augeri possit, dum alii hac virtude orbantur Magnetes, utinam hac per Experimenta demonstrare et natis datam foret. Magnetica et electrica hodie in physicis tanta sunt, ut locum summum in illis mereantur. Vale vir perillustris et amare perge

Nominis Tui Splendissimi

Noribergae die 10 Junii
    A.C. 1745
cultorem assiduum      
Joh. Gabr. Doppelmajerum MPP


Zusammenfassung:
Aus einem Brief von Kraft hat er vernommen, dass seine Bücher zur Elektrizitätslehre in Petersburg angekommen sind. Damit sind die Experimente aus England auch in Deutschland und Russland bekannt, neulich hat er ein Exemplar an den Pater Josef Tiefenthaler nach Indien geschickt. Die Anzahl der ihm bekannten elektrischen Experimente übersteigt nun die 300, falls Goldbach neues erfährt, bittet er um eine kurze Mitteilung. Besonders von der Royal Society in London erwartet er noch einiges. Knight in England soll künstliche Magnete konstruiert haben.


Fußnoten

  1. Georg Wolfgang Krafft (1701-1754) arbeitete ab 1725 am Gymnasium in Petersburg. 1731 wurde er Professor für Mathematik, 1734 für Physik. Später kehrte er nach Tübingen zurück.
  2. Der Jesuit Joseph Tiefenthaler (1710-1785) stammte aus Bozen und wurde für seine geographische Beschreibung von Indien bekannt, wo er sich seit 1743 aufhielt. Zu ihm siehe:
    Udias, Augustin: Searching the Heavens and the Earth: The History of Jesuit Observatories. Dordrecht, Boston, London: Kluwer 2003, S. 57.
  3. Godwin Knight (1713-1772) war ein englischer Physiker und Arzt. Zu ihm siehe: Fara, Patricia: Fatal Attraction. Magnetic Mysteries of the Enlightenment. Cambridge: Icon Books 2005, S. 81-96.
    Ein Bericht über Knights Aktivitäen steht in den Philosophical Transactions, Vol. 43, Ausgabe 447 vom 1. Januar 1744, S. 161-166.
    Eine auf Doppelmayr zurückgehende Notiz zu Knights Experimenten findet sich auch in den medizinischen Commercii litterarii Nr. LVIII, 1. Dezember 1745, S. 382.