Briefwechsel Peter Kolb
Kurzinformation zum Brief | |
Autor | Kolb, Peter (1675-1726) |
Empfänger | Eimmart, Georg Christoph (1638-1705) |
Ort | Halle |
Datum | 18. Juli 1700 |
Signatur | Nationalbibliothek St. Petersburg: Fond 998, Band 3, Bl. 436r-437r |
Zustand | Auf der Verso-Seite Textverlust durch die Bindung am rechten Rand. Mögliche Ergänzungen stehen in eckigen Klammern. |
Transkription | Andreas Henkel, Wunsiedel |
Nobilissime atque Doctissime Domine,
Maecenas Summe, ut et Patrone
aeternùm Colendissime.
[a] Ex quo jam semel Excellentissima Persona Tua privatus sum, quo illam neque videre neque alloqui possum; quotidie majus, utrumque peragendi, in mente accrescit desiderium. Tanta enim Tibi est gravitas, tanta in oratione majestas, ut Summi quoque Viri multoties idem expetant, quod ego. Quo me verò cunque vertam, video, pro tempore impossibiles omnes conatus fore. Quare necessitate compulsus, literis admodum incomptis negotia Tua interrumpo, illudque, quod verbis praesens, opportuniori fortasse hora, rogassem, significo. Quare autem rogationis statim mentionem injicio, cùm nondum certus sim, num haec epistola benigno excipiatur vultu atque legatur? Magnam, certè, fateor, committo au-
[Bl. 436v]
daciam, qui, quae opto, scribendo statim aperio. Verùm haud eam non gratam dicere poteris, Vir nobilissime,
cum nihil nisi Amorem, H[ono]rem atque Venerationem erga Te, sole clarius, ex illa sentire poss[is]. Nolo itaque
Favorem Tuum, quo omnes non solùm, consueto more, bene[vo]le excipis, sed etiam grata Tui recordatione dimittis,
in dubium vocare; sed potius felicem epistolam praedicabo, utpote quae ma[jo]ri benignitate excipitur, quàm digna est.
[b] Neque etiam ulter[ius] quod me angit celabo, sed Uraniam Tuam, Vir Nobilis[si]me, causam tantae audaciae nominabo.
Ah! quanta hìc ho[mi]num est caecitas! quantus operum divinorum, ad considerandum hominibus expositorum, contemptus!
Neminem profecto, solis [No]bilissimo Domino D. Klimmio,
à quo salutem plurimam, et D[op]pelmajero,
qui pariter faventia Tibi et prospera fovet, exceptis licet
omnes plateas percurras, invenies, qui Mathemata[!] a[ut] Astronomiae nullam plane curam habent;
ut potius (adeo stulti sunt!) [in] faciem cui dicere audeant, nullum illius esse usum. Tanta, cum h[aec] audirem,
me obruit irae vis, ut, nisi prohibitionis Electoralis me[mor] me continere non potuissem, quin stupido isto verberibus
monstrassem, qua quem ratione castigare Mathematice deceret. Postea recuperatis sanae mentis viribus,
Aethiopem hunc putavi, nec [eru]bescere. [c] Considera igitur, Vir Nobilissime, quantam jacturam patior?
Quae abs TE didici, quia exercitio car[eo], tempore tandem dediscuntur. Et quid quaesò Theoria sine Praxi?
nisi in actum praecepta deducuntur Astronomiae, parum meo quidem judicio, scire juvant.
[d] Quaproter humillime quidem
[Bl. 437r]
(erubesco autem dicere!) peterem, ut instrumento quodam, quorum splendidissimum non solum possides apparatum,
sed etiam celeberrimum, ardori meo atque desiderio succurreres. Ast, licet nonnulla habeas, domi latentes[!],
quae non ad observationes nimium operosas, adhibeas, longum tamen viae intervallum spem meam fallit.
Nihil itaque amplius rogo, nisi ut audaci petitioni, e sincera et discendi cupida mente prognatae, benigne,
prout alias soles, conniveas, meque et ulterius Favore Tuo saluberrimo bees. Vale.
Tuae Nobilissimae Excellentiae
Dabam Hallae Magdeb[urgicae]
d. 18 Julij Anno. 1700.
humillimus Cliens
Petrus Kolb.
Zusammenfassung
[a] Kolb vermisst den Umgang mit Eimmart sehr und sieht sich auf den Briefverkehr verwiesen. Er deutet an,
dass es in diesem Brief um eine Bitte geht, und macht sich Sorgen, wie sein Brief aufgenommen wird.
[b] Die in Halle herrschende Missachtung der Astronomie und Mathematik sei der Hintergrund seines Schreibens.
Auszunehmen seien da einzig die Herren Dr. Klimm und Doppelmayr, deren Grüße er bestelle.
Er habe sogar jemand, der die Mathematik für nutzlos erklärte, fast verprügelt.
[c] Da er jetzt keine praktische Übung in der Astronomie mehr habe, verlerne er das bei Eimmart Gelernte.
Eine nur theoretische Beschäftigung mit Astronomie ohne praktische Umsetzung sei ohnehin nutzlos.
[d] Daher möge ihm Eimmart mit einem Instrument aus seinem reichen Bestand helfen, das er vielleicht gerade
nicht für Beobachtungen benötigt. Allerdings sei die weite Entfernung wohl ein Hindernis.
Daher bitte er lediglich um freundliche Aufnahme der kühnen Anfrage.
voriger Brief an Eimmart | nächster Brief an Eimmart |