Briefwechsel Johann Philipp von Wurzelbau
Kurzinformation zum Brief | Zum Original |
Autor | Wurzelbau, Johann Philipp (1651-1725) |
Empfänger | Grammatici, Nicasius (1684-1736) |
Ort | Nürnberg |
Datum | 26. April 1723 |
Signatur | BSB München: Clm 1609, Bl. 59r-v |
Transkription | Hans Gaab, Fürth |
Reverendissime Doctissimeque Domine
Domine Colendissime
[Bl. 59v]
ab altero vix distingui potuerit.[7] Quod observationes declinationum
acus magneticae mihi haud perfunctorie exceptas attinet,
ipsemet ego ab annis aliquot earum inconstanter variantia incrementa et decrementa
non sine admiratione intueor, nulla tamen hypothesi praeoccupatus,
quomodocumque illas acciderint, fideliter annotare consuevi. Meridianam
plus triginta abhinc annis mensae lapidae basi suae immobiliter incumbenti,
intra viridarium aedibus meis adsitum, procul a ferramentis locatae,
ope altitudinum solis circa solstitium ante et post meridiem captarum, accurati inscripsi,
et quoniam lapis arenosus lineam subtilem haud admisit, laterculum marmoreum,
qui subsidiorem exciperes, huic firmiter inferi curavi.
Acubus utor 4 et 6 pollicum satis agilibus, nec deviationes ipsarum à Meridanae,
nisi repetitis aliquoties tentaminibus determinare soleo.
has nuperis del. 2 Febr. 14 Martii 14 et 23 Aprilis, ultimam acu, non nisi 2 poll:
quam noster Georgius Hartmann A.o 1549 sciaterico horizontali indidit,
adhuc (quod mireris) vivacissimâ 13 gradibus vix minorem reperi.
Quodsi declinationes istae a tibi terrarum regularius procedant,
id observatorum dexteritati haud invideo. Revernd.um Dom.i V.rae vicissim
felicissima quaequae adprecans venerantes permaneo
Reverendissimae et Doctissimae Dom:i Vrae
Norinbergae
d. 26 Aprilis. 1723
Cultor observantissimus
Joh: Philippus a Wurzelbau.
Zusammenfassung:
Wurzelbau bedankt sich für den letzten Brief von Grammatici sowie für dessen Arbeit
zu den geographischen Längen, die er über Doppelmayr erhalten hat. Mit Hilfe gleichzeitiger
Beobachtungen der Jupitermonde durch Eisenschmid sowie durch Cassini und De la Hire von der Pariser
Akademie hat er den Längenunterschied zwischen Nürnberg und Straßburg bestimmt.
Die Abweichungen der Magnetnadel beobachtet er seit mehr als 30 Jahren. Er beschreibt Details
dieser Observationen.
Fussnoten
- ↑ Der Brief von Grammatici ist nicht überliefert. Erhalten ist jedoch ein Auszug, den Celsius 1733 bei seinem Aufenthalt in Nürnberg angefertigt hat: UB Uppsala: A 533 d, Bl. 121v-122v.
- ↑ Grammatici, Nicasius:
Problema
Geographicum De Longitudine Locorum Terrae Per Acum Nauticam indaganda.
Respondent: Schreier, Joseph. Ingolstadt: Grass 1723.
Grammatici hat darin Bl. B3v auch den Wert der magnetischen Deklination aufgeführt, wie ihn Wurzelbau im Juni 1722 bestimmte. - ↑ solertia = sollertia: Geschick, Gewandheit.
- ↑ Johann Caspar Eisenschmid (1656-1712) war ein Strassburger Mathematiker.
- ↑ Jean-Dominique Cassini (1625-1712) war Direktor der Pariser Sternwarte gewesen.
- ↑ Philippe de la Hire (1640-1718) war ein bekannter französischer Mathematiker.
- ↑ Vgl. Wurzelbau, Johann Philipp: Stabilimentum baseos Uranies Noricae astronomico-geographicae Norimbergae Anno 1713, S. 5-10.
voriger Brief von Grammatici | nächster Brief an Grammatici |